بررسی غلظت فلزات سنگین کروم و آرسنیک در رودخانه های حوضه سدهای بافت و رابر

مقدمه: فلزات سنگین از عناصر سمی و پایدار در محیط هستند که با ورود به منابع آبی نهایتاً وارد چرخه زیستی جانداران شده و اثرات نامطلوبی ایجاد می نمایند. پژوهش حاضر جهت بررسی تغییرات غلظت فلزات سنگین کروم و آرسنیک در رودخانه های حوضه سد بافت و سد رابر که بعضاً به مصرف شرب رسیده و یا به این منظور پیش بینی شده اند، می پردازد. روش: مطالعه حاضر از نوع توصیفی است که از تابستان 1392 لغایت بهار سال 1393 انجام گرفت. طی بازدید میدانی 4 ایستگاه نمونه برداری از رودخانه های حوضه سدهای بافت و رابر انتخاب شد. تعداد 1 نمونه مرکب از رودخانه های مذکور و سدهای بافت و رابر در نیمه هرماه برداشت شد. غلظت فلزات سنگین کروم و آرسنیک در رودخانه های (بافت، سلطانی) حوضه سد بافت، و رودخانه های (رابر، سرمشک، سید مرتضی، رود در) حوضه سد رابر، به مدت 12 ماه اندازه گیری شد. غلظت کروم و آرسنیک با جذب اتمی کوره گرافیتی سنجش شد. داده ها با نرم افزار spss تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: میانگین غلظت کروم در رودخانه های حوضه سد بافت به ترتیب 01/5 و 19/5 ppb و در رودخانه های حوضه سد رابر به ترتیب 44/5، 5/5، 42/5 و 45/5 ppb به دست آمد. میانگین غلظت آرسنیک در رودخانه­های حوضه سد بافت به ترتیب 52/16 و 71/11 ppb و در رودخانه های حوضه سد رابر به ترتیب 28/12، 6/13، 07/13 و 78/8 ppb حاصل شد. میانگین غلظت کروم در سدهای بافت و رابر به ترتیب 02/5 و 38/5 ppb و آرسنیک به ترتیب 53/23، 12/9 ppb به دست آمد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده غلظت فلز کروم در ایستگاه های موردمطالعه از رهنمود سازمان جهانی بهداشت، حد مجاز استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا و حد مجاز موسسه استاندارد تحقیقات صنعتی ایران کمتر بود. غلظت فلز آرسنیک از رهنمود سازمان جهانی بهداشت، حد مجاز استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا و از حد مجاز موسسه استاندارد تحقیقات صنعتی ایران بیشتر بود. این تفاوت ازنظر آماری معنی دار بود (0001/0p<). با توجه به اهمیت این موضوع ضرورت دارد که این مسئله رسیدگی و در ارتباط با تقلیل آن برنامه ریزی های لازم به عمل آید.